Sedasyon ile Diş Tedavisi Ankara
Normal şartlarda diş koltuğunda yapılan işlemlerde çocuk hastanın ağzını uzun süre açık tutması ve çürük temizleme için çalışılan aletler hızlı bir şekilde dönerek çalıştığı için işlem güvenliği açısından hareket etmemesini gerektirmektedir. Normal rutin işlemler esnasında çoğunlukla lokal anestezi (iğne enjeksiyonu) uygulaması gerektiği için de işlem sırasında hareketsiz durarak diş hekimine uyum gösterilmesi gerekmektedir. Bununla beraber yapılan tedavinin kalitesinin etkilenmemesi için tükürük veya sıvı teması olmaması da gerekir.
Çocuk diş hekimleri, yapılacak diş tedavi işlemlerini ve kullanılacak her türlü ekipmanı ve malzemeyi hastanın yaş grubuna ve karakterine özel sözlü, görsel ve dokunma duyusunu kullandırarak anlatmayı, göstermeyi ve uygulamayı (anlat-göster-uygula) içeren tekniği rutin olarak uygulamaktadırlar. Ancak küçük yaş grubundaki hastalar, yüksek düzeyde kaygı ve korkusu olan hastalar, acil cerrahi müdahale (travma, düşme, çarpma sonucu diş veye çene kemiği yaralanması olan vakalar) planlaması gereken hastalar, aşırı öğürme refleksi olan hastalar, engelli ve özel bakım gerektiren sistemik hastalıklara sahip olan hastalar bu özel durumları nedeniyle sözlü talimatları ve davranış yönlendirmelerini çoğu zaman dinleyememekte ve uygulayamamaktadır. Hastayla iletişimin kurulamadığı bu tarz durumlarda sedasyon veya genel anesteziye ihtiyaç duyulmaktadır.
Genel anestezi veya sedasyon yapılmadan önce, hasta mutlaka bir anestezi uzmanı ve diş hekimi tarafından birlikte değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmede öncelikli amaç işlem öncesi hastanın genel sistemik durumunun değerlendirmesi ve aktif tedavi gerektiren durumların tespit edilerek ağız ve diş tedavisi planlamasının yapılmasıdır. İşlem öncesi genel sistemik durumun değerlendirmesinde hastanın hastalık/medikal öyküsü, fizik muayene bulguları ve laboratuar sonuçları büyük önem taşır.
Sedasyon damar yolundan ilaç vererek, akciğerlerden gaz solutarak veya ikisi birlikte uygulanarak yarı uyku hali oluşturulmasıdır. Hastanın güvenliğini ve iyi olma halinin devamını sağlar, fiziksel rahatsızlık ve ağrı durumunu ortadan kaldırır, kaygısını kontrol edebilmesini sağlar, psikolojik travmayı en aza indirger, hastanın diş tedavisi işlemleriyle ilgili kaygı duymasına neden olan önyargısını azaltarak normal davranış psikolojisine girmesini sağlamaktadır. Sedasyon, çocuk diş hekimliğinde, dünya genelinde ve ülkemizde sıklıkla kullanılan bir tekniktir. Tüm tedavilerin tek veya iki seansta bitirilecek olması, aile ve çocuğun düzeninin daha az etkilenmesi ve daha düşük maliyet gibi avantajları vardır. Üstelik, kullanılan farmakolojik ajana bağlı olarak hastanın yapılan işlemleri hatırlamaması, çocuğun dental korkusunu yenmesini sağladığı gibi daha sonraki seanslarda klinik koşullarda tedaviyi kabulü ile de sonuçlanabilmektedir.
Sedasyon genel anestezi farkı nedir?
Sedasyon uygulaması tam olarak sağlıklı çocukların yanısıra hafif düzeyde ve kontrol altında sistemik hastalığı olan çocuklarda uygulanabilecek bir yöntemdir. Sedasyon işleme ve hastaya göre derinleştiğinde derin sedasyon, daha da derinleştiğinde genel anestezi oluşur. Şiddetli düzeyde ve kontrol altına alınamamış sistemik hastalığı olanlarda, yapısal olarak hava yolunun anormal olduğu veya bademciklerin geniş yer kapladığı hastalarda sedasyon tercih edilmemekte bunu yerine genel anestezi tercih edilmektedir. Böylelikle havayolu garanti altına alımaktadır.
Sedasyon Kimlere Uygulanır?
Diş hekimliğinde, kaygı düzeyi yüksek endişeli hastalarda, engelli bireylerde, tedaviye uyum göstermekte zorluk yaşayan çocuk ve yetişkin hastalarda, bulantı ve öğürme refleksi olan hastalarda sıklıkla uygulanmaktadır.
Diş Hekimliğinde Sedasyon Uygulamasının Avantajları Nelerdir?
Özellikle çürük sayısı fazla olan çocuklarda işlemlerin genellikle tek seansta bitirilebilmesi avantaj sağlamaktadır. Ayrıca işlem esnasında hastanın refleksleri baskılandığı için, ani hareketler sonucu oluşabilecek yaralanmaların da önüne gaeçilebilmektedir. Tedavileri sedasyon altında yapılan çocuk hastalarımız, işlem esnasında ağrı hissetmedikleri, titreşim, ses gibi negatif uyaranlardan etkilenmedikleri için sonraki kontrol seanslarına daha rahat gelmektedirler.
Sedasyon Uygulamasının Riski Var Mıdır?
Sedasyon uygulamaları oldukça güvenli yöntemlerdir. Ancak tüm medikal uygulamalar gibi, kullanılan bazı ilaçlar, yan etkiler yaratabilmekte, allerjik reaksiyonlara sebep olabilmektedir. Bu durumlar, sedasyon öncesinde ve esnasında alınacak önlemlerle, tam teşekküllü bir ortamda ve alanında uzman kişilerce (anestezi uzmanı doktor, anestezi teknikeri ve hemşire), kolaylıkla ve güvenle ortadan kaldırılabilmektedir. Bazı sistemik hastalıkların (kalp-damar-solunum hastalıkları), obezite, uyku apnesi varlığında risk oluşma ihtimali artmaktadır.
Anestezi öncesi yapılması gerekenler nelerdir?
- Sedasyon /genel anestezi uygulaması öncesinde 6 saat boyunca çocuk hastanın aç ve susuz kalması gerekmektedir. Sedasyon amacıyla kullanılan ilaçların havayolunda reflekslere neden olma potansiyeli sebebiyle böyle bir durumda mide içeriğinin veya kusma sonucu Genellikle işlem için sabah erken saatler tercih edileceğinden aç ve susuz kaldığı saat aralığını gece uykusunda geçirecek şekilde planlama yapılmaktadır.
- Sedasyon /genel anestezi uygulaması öncesinde çocuk hastanın üst solunum yolu ile ilgili herhangi bir rahatsızlığı (grip, öksürük, nezle, burun akıntısı, geniz akıntısı) olmaması gerekmektedir. Böyle durumlar geliştiği zaman doktorunuza bilgi vermek için işlemden bir gün öncesine kadar beklenmesi önerilmektedir.
- İşlem saatinden 30 dak. önce doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Bazı durumlarda maskeleme yapılmadan veya damar yolu açılmadan önce çocuğun kaygısını azaltmak amaçlı ek birtakım ilaç verme işlemleri tercih edilebilmektedir.
- Sedasyon /genel anestezi uygulaması özel ekipmanların bulunduğu steril koşullarda gerçekleştiği için hasta ebeveynlerinin işlem süresince ayrı düzenlenmiş bir odada beklemesi gerekmektedir.
- Sedasyon /genel anestezi uygulamasından sonra işlemin yapıldığı sahada ilk uyanma gerçekleştikten sonra derlenme aşamasında hasta ebeveynlerinin çocuğun
yanında olmasına özen gösterilmektedir. - İşlem bittikten sonra klinikte/hastanede kalış süreniz hastanın derlenme süresine göre 30 dakikadan 4 saate kadar uzayabilmektedir. Hastaların uyanma sürecindeki davranışları da vakadan vakaya değişkenlik gösterebilmektedir. Kimi çocuk çok ağlayarak ve hırçın bir davranış modelinde uyanabilirken kimi çocuk sakin bir uyanma süreci geçirebilmektedir.
- İşlem sonrasında anestezi uzmanının ve diş hekiminin yaptığı işlemlere göre vereceği talimatları doğrultusunda yarım saat ile 4 saat arasında değişen zamanlarda hastanın her türlü katı ve sıvı gıdayı (Ör/ su, süt, meyve suyu, vb) alması yasaktır.
